Ontwerp Klimaatakkoord voor corporaties in hoofdlijnen: verruiming regels nodig

21 december 2018 | Blog

Zojuist is het "Ontwerp van het Klimaatakkoord" ('Ontwerp') verschenen. Corporaties zijn de startmotor voor de verduurzaming. In samenwerking met gemeenten, commerciële verhuurders, bouwpartijen, netbeheerders en energiebedrijven zullen corporaties ernaar streven de komende jaren ruim 100.000 (bestaande) sociale huurwoningen aardgasvrij te maken en 75% van de totale nieuwbouw aardgasvrij te realiseren.

Een flinke taak dus en een die alleen uitvoerbaar is als er een aanzienlijke financiële bijdrage vanuit het Rijk komt. Verduurzaming is namelijk niet goedkoop en dat het kabinet een half miljard euro beschikbaar wil stellen, stemt dan ook hoopvol. In het Ontwerp staat echter wel terecht dat t de kerntaak voor corporaties de betaalbaarheid en beschikbaarheid van kwalitatief goede woningen is. Algemeen uitgangspunt is daarom dat de middelen en opgaven (betaalbaarheid, beschikbaarheid en verduurzaming) voor de sector met elkaar in balans moeten zijn. In 2019 komt er dan ook een onderzoek van de overheid en Aedes naar de ontwikkeling van de financiële positie van de corporatiesector en de haalbaarheid van de lange-termijnopgaven. Op basis van dat onderzoek, en met inachtneming van de standaarden waaraan woningen moeten voldoen in 2050, worden afspraken gemaakt over tussendoelen.

In het Ontwerp staat verder dat de volgende mix aan beprijzings- en subsidie-instrumenten wordt ingezet:

  • 100 miljoen euro/jaar ISDE subsidie;
  • 100 miljoen euro/jaar korting Verhuurderheffing voor corporaties;
  • 50 miljoen euro /jaar t/m 2022 Energie Investeringsaftrek voor verhuurders;
  • 100 miljoen euro/jaar t/m 2021 en 70 miljoen euro/jaar vanaf 2022 voor de wijkgerichteaanpak en de renovatieversneller uit de klimaatenvelop.

Verder wordt er gekeken naar een lastenneutrale schuif in de energiebelasting.

Een ander belangrijk punt is dat Aedes in de komende periode voor de aansluiting op een warmtenet de 'matchmaking' tussen woningcorporaties, gemeenten, warmtebedrijven, netbeheerders, warmteproducenten, installatie, onderhouds- en bouwbedrijven op complex-, straat- en/of wijkniveau zal gaan coördineren.

Maar met geld en onderzoeken alleen zijn corporaties er (helaas) nog niet. De startmotor kan namelijk alleen een succes zijn als de voor hen geldende regelgeving wordt versoepeld. Die regelgeving is namelijk vaak te streng, waardoor corporaties de verduurzaming niet op mogen pakken, terwijl ze het wel willen (en als het goed is ook kunnen betalen). Ook daar zal Den Haag dus naar moeten kijken. Vooralsnog biedt de Minister echter heel weinig ruimte. Zo bevestigde zij op 20 december jl. nog dat het opwekken van duurzame energie zonder dat dit rechtstreeks verband houdt met de bewoning al niet mag. Dit betekent bijvoorbeeld dat een corporatie niet mag deelnemen aan een zonnepark en het vaak niet mogelijk is om een zonnepark op braakliggende grond van een corporatie te creëren.

En dat zijn nog niet de enige belemmeringen. Corporaties hebben namelijk vaak gespikkeld bezit. Dit betekent dat een complex niet geheel in eigendom is bij de corporatie, maar dat een deel daarvan eigendom van particulieren is. Bij het verduurzamen van zo'n 'gespikkeld complex' lopen corporaties tegen de vraag aan of zij werkzaamheden mogen uitvoeren aan het eigendom van die particulieren en of zij financieel bij mogen springen. Omdat dit alleen onder hele strikte voorwaarden mag, liggen ook hier de nodige belemmeringen.

Kortom: tijd voor een verruiming van de regels om de slagingskans van het Klimaatakkoord te vergroten. Helaas blijft het nog even stil. De Minister zal namelijk pas in het voorjaar van 2019 in het kader van de evaluatie van de Woningwet laten weten of er onwenselijke belemmeringen bestaan voor corporaties om te verduurzamen en hoe daarbij omgegaan kan worden met gespikkeld bezit.

Meld u aan voor onze nieuwsbrieven