Met de komst van de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra) zal het gros van de ambtenaren onder een geheel nieuw regime vallen. Met ingang van 1 januari 2020 is er geen sprake meer van een aanstelling maar van een arbeidsovereenkomst. Geen rechtspositieregeling meer maar een cao. Geen exclusiviteit van het bestuursrecht maar ook privaatrecht.

Zijn die arbeidsovereenkomst, cao en dat privaatrecht nu echt zo anders? Het antwoord hierop is: Ja. Het is een wereld van verschil. De basis van de samenwerking tussen de (nieuwe) ambtenaar en de overheid wordt het contractenrecht. Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek zal gaan regeren in plaats van de Algemene wet bestuursrecht. Dit betekent dat er hele andere regels gaan gelden. De verschillen tussen beide rechtsgebieden kunnen worden geïllustreerd aan de hand van het ontslagrecht.

Duaal stelsel en redelijke gronden
Allereerst zijn de ontslagprocedures van boek 7 niet vergelijkbaar met die van het bestuursrecht. Er heerst een zogeheten 'duaal stelsel'. Indien het gaat om een ontslag wegens bedrijfseconomische redenen dient het UWV vooraf toestemming te geven. Gaat het om een ontslag wegens redenen die gelegen zijn in de persoon van de werknemer, dan dient de rechter om ontbinding te worden verzocht. Er zijn een limitatief aantal 'redelijke gronden' voor ontslag geformuleerd:

• Bedrijfseconomische omstandigheden;
• Langdurige arbeidsongeschiktheid;
• Frequent ziekteverzuim;
• Disfunctioneren;
• Verwijtbaar handelen of nalaten;
• Werkweigering wegens gewetensbezwaar;
• Verstoorde arbeidsverhouding;
• Omstandigheden waardoor van de werkgever niet langer gevergd kan worden de arbeidsovereenkomst te laten voortduren.

Civiele rechter
Daarnaast dient de procedure te worden aangebracht bij een hele andere rechter, namelijk de civiele rechter. De civiele rechter kent een heel eigen stelsel van regels inzake het voeren van procedures en termijnen.

Ontslagvergoeding
Tot slot gelden er volgens boek 7 ook hele andere regels voor het bepalen van het recht op, en de hoogte van, een ontslagvergoeding. In veel gevallen zal een werknemer recht hebben op een transitievergoeding, soms ook op een billijke vergoeding. De transitievergoeding kan worden berekend volgens een vaste formule. Bij de billijke vergoeding ligt dit (helaas) heel anders.

Dynamisch arbeidsrecht
Hier komt bij dat het arbeidsrecht altijd in beweging is. In 2015 was er de invoering van de Wet werk en zekerheid (Wwz). De aanpassing van deze wet is echter al aangekondigd in de vorm van de Wet arbeidsmarkt in balans (Wab), die in april dit jaar in internetconsultatie is gegaan. In arbeidsrecht land is het in ieder geval niet saai. Soms een beetje chaotisch maar saai is het zeker niet. 

Wilt u meer lezen over de Wnra en op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen? Bekijk ook de Wnra-themapagina. 

Wnra seminar
Ook zijn in september diverse seminars over de Wnra. Tijdens dit seminar voor overheidswerkgevers besteden wij specifieke aandacht aan kansen, gevolgen en risico's die de Wnra met zich meebrengt. Wij geven hierbij tevens een eerste introductie arbeidsrecht.